Jeżeli jesteśmy właścicielem konia, który jest w trakcie treningu sportowego albo dopiero zaczynamy pracę z młodym koniem, to na początku roku sugerowałabym wykonanie:
- spoczynkowego badania krwi
- oznaczenie wartości spoczynkowego tętna
- zaplanowanie głównego celu sportowego na nadchodzący sezon oraz sposobu dojścia do tego celu.
Przeprowadzanie okresowych badań diagnostycznych krwi koni wyczynowych jest niezbędne ze względu na to że:
- Koń, którego wszystkie badane wskaźniki są prawidłowe, ma dużo większą szansę na uzyskanie dobrego wyniku sportowego niż koń, u którego stwierdza się występowanie różnego typu niedoborów lub nieprawidłowości.
- Koń posiadający wszystkie parametry w normie dużo szybciej regeneruje się po wysiłku.
- Porównując kolejne wyniki badań koni, w cyklu rocznym lub wieloletnim, można ocenić nie tylko stan zdrowia, ale także stwierdzić czy stosowany trening jest właściwy i jaki ma wpływ na organizm.
- Posiadanie wyników kilku badań jednego konia pozwala na ustalenie zakresu jego wartości referencyjnych dla poszczególnych badanych parametrów, czyli na opracowanie profilu metabolicznego tego konia.
Parametry krwi określane w badaniu spoczynkowym
Wskaźniki hematologiczne
Hematokryt od 33 %
Hemoglobina od 10.3 g/100 ml
OB 15’ do 12 mm
Wskaźniki biochemiczne
Białko całkowite 55-75 g/l
Glukoza od 5 mmol/l
Sód (Na) od 135 mmol/l
Potas (K) od 3 mmol/l
Magnez (Mg) od 0.7 mmol/l
Fosfor (P) od 1.0 mmol/l
CPK do 200 U/l
Bilirubina do 40 µmol/l
AST do 300 U/l
Analiza spoczynkowych wartości wskaźników krwi jest przydatna
- do oceny ogólnego stanu zdrowia konia
- do wczesnej diagnostyki występujących niedoborów
- do oceny wpływu treningu na organizm konia
- pozwala opracować Indywidualny profil metaboliczny
Spoczynkowe badania krwi warto powtarzać raz na 6-8 tygodni a także warto robić je na tydzień przed wyjazdem na dużą imprezę aby ocenić ogólne przygotowanie konia do startu oraz sprawdzić czy nie występują jakieś niedobory i mieć jeszcze czas na ich uzupełnienie
Od początku roku warto także rozpocząć systematyczną współpracę z monitorem pracy serca i zacząć od ustalenia średnich wartości tętna dla stępa, kłusa i galopu. Badanie to będzie stanowiło punkt odniesienia dla kolejnych testów i prób wysiłkowych.
Załączony poniżej wykres był wykonany na krytej ujeżdżalni późną jesienią. Prezentowane tutaj wykresy pochodzą ze starszych modeli monitorów pracy serca firmy Polar. Stosując obecnie dostępny sprzęt firmy Polar czy Equimo nie tylko bez problemów zrealizujemy analogiczne badanie ale jeszcze możemy uzyskać sporo dodatkowych informacji wcześniej niedostępnych.
W przypadku młodych koni trening ma przede wszystkim charakter ogólnorozwojowy z elementami treningu wytrzymałościowego. Testy przydatne dla tej grupy koni to przede wszystkim testy z wykorzystaniem monitora pracy serca. Testy takie mogą mieć charakter wysiłku ciągłego lub interwałowego. Przykładowe schematy takich testów to:
- pokonywanie dystansu np 10 km z założonymi z góry prędkościami poszczególnych odcinków( przy prawidłowym treningu w kolejnych testach średnie tętno przy poszczególnych chodach powinno być niższe)
- 3 powtórzenia galopu, określonym przez trenera tempem, na dystansie 500 m. Powtórzenie wysiłku gdy wartość tętna osiągnie założoną wcześniej wartość (analizie podlegają zarówno średnie wartości tętna w kolejnych powtórzeniach jak i czas potrzebny na spadek tętna do określonej wartości. Jeżeli w kolejnych testach zachowamy jednakową prędkość, to powinien być widoczny spadek wartości średniego tętna poszczególnych powtórzeń jak i skrócenie czasu spadku tętna do wartości umożliwiającej przystąpienie do kolejnego etapu testu)
- Odmianą powyższego testu może być galop pod górę a następnie zejście stępem lub kłusem i przystąpienie do kolejnego powtórzenia po spadku tętna do określonej wartości. (Oczekiwane wyniki analogiczne jak w poprzednim teście).
Podane powyżej schematy można modyfikować zależnie od indywidualnych możliwości konia i pomysłowości trenera. Najważniejsze jest aby uzyskane podczas testu wartości były notowane i mogły potem stanowić podstawę do porównania wyników kolejnych testów, które równocześnie odzwierciedlają adaptację konia do wysiłku i oceniają pracę trenera.
Przy tego typu testach absolutnie wystarczającym sprzętem jest monitor pracy serca a wysiłkowe badanie krwi nie jest niezbędne.